Er bereiken ons nog steeds klachten van leden die door Visual Rights Group (of ‘VRG’, voorheen gekend als Permission Mission) of gelijkaardige buitenlandse organisaties zoals PicRights en AFP worden aangemaand forse schadevergoedingen te betalen voor het zogenaamd onrechtmatig gebruik van foto’s op hun websites. Organisaties zoals VRG grazen in opdracht van fotografen en persagentschappen het internet af op zoek naar inbreuken op het auteursrecht en sturen vervolgens een gepeperde rekening waarbij zo goed als geen onderhandeling mogelijk is.

We willen hier benadrukken dat foto’s doorgaans auteursrechtelijk beschermde werken zijn en je dus de voorafgaande toestemming van de fotograaf of het persagentschap dient te hebben, wil je een foto op je website plaatsen. Ook als het een foto betreft bij een artikel of column die je zelf geschreven hebt. Hetzelfde principe geldt bij portretfoto’s: ook als je zelf het onderwerp bent van de foto, liggen de rechten bij de fotograaf of diens rechthebbenden.

Je verkrijgt deze toestemming het best schriftelijk: een ondertekende licentie-overeenkomst biedt de beste garantie. Deze overeenkomst moet duidelijk vermelden welk gebruik mogelijk is (met name eigen website; sociale media; powerpoint tijdens lezingen; op website uitgeverij, lezingensite Literatuur Vlaanderen, VAV e.a. …)

Wil je graag eigen teksten die je voor een krant of magazine schreef op je website plaatsen, zorg dan dat je hierover duidelijke afspraken maakt met je opdrachtgever en maak dat je zowel de toestemming hebt om je tekst als om de bijgevoegde foto’s te reproduceren.

Controleer je website en vergeet ook de backoffice niet. De bots die worden ingezet om inbreuken op te sporen, kunnen ook op beelden stoten die door internetgebruikers niet waargenomen kunnen worden. Wees hier dus alert voor!

Krijg je toch een brief in de bus en kan je niet aantonen dat je de schriftelijke toestemming hebt om tot reproductie over te gaan, dan adviseren we jullie eerst volgende vragen te stellen:

• betreft het een originele en dus door het auteursrecht beschermde foto?
• kan de organisatie die je aanschrijft aantonen dat ze de rechten op het betreffende werk heeft van de fotograaf of het agentschap?
• is de vergoeding die ze vorderen billijk?

Dat laatste is vaak het grootste probleem. Zelfs als er sprake zou zijn van een auteursrechtelijke inbreuk, dan nog zijn de bedragen die worden gevorderd zo disproportioneel met de vermeende inbreuk en geleden schade dat ze niets meer te maken hebben met het beschermen van auteursrechten, maar alles met het in stand houden van een verdienmodel. Je hoeft dus niet zonder meer akkoord te gaan met het bedrag dat wordt geëist. Schadevergoedingen kunnen enkel als kan worden aangetoond dat er een oorzakelijk verband is tussen de inbreuk en de effectief geleden schade. Ze mogen geen penaliserend karakter hebben.

De vaste kosten voor de activiteiten van opsporing, onderzoek en documentatie die VRG sowieso aanrekent (en terug te vinden zijn op haar website) kunnen enkel wanneer kan worden aangetoond dat er een verband is tussen deze kosten en de inbreuk en wanneer deze redelijk en evenredig zijn.