Vorige week bereikten de EU-instellingen een compromis m.b.t. de auteursrechtrichtlijn, die auteursrechten in de digitale eengemaakte markt reguleert en een eerlijk speelveld creëert voor de creatieve sector in het algemeen en voor auteurs in het bijzonder.

Auteurs hebben het niet altijd gemakkelijk om goede contractuele voorwaarden te onderhandelen; ze bevinden zich vaak in de zwakkere onderhandelingspositie. De richtlijn heeft tot doel de onderhandelingspositie van auteurs te verbeteren aan de hand van volgende punten:

• een passende en evenredige vergoeding in overeenstemming met het reële economische succes van hun werken
• het recht op informatie over de exploitatie van hun werken
•  een sterkere onderhandelingspositieµ
• een recht op herroeping

De richtlijn bevat daarnaast ook het fel gedebatteerde uitgeversrecht. Hiermee wordt een nieuw recht ingevoerd voor uitgevers van persartikels of perspublicaties voor online gebruik. Op grond van dit recht kunnen online nieuwsuitgevers met derden licenties overeenkomen om nieuwsberichten verder te exploiteren. Het uitgeversrecht geldt niet voor wetenschappelijke werken en niet voor particulier of niet-commercieel gebruik. Ook hyperlinken, losse woorden of zeer korte fragmenten vallen niet onder de nieuwe regeling.

Wellicht nog meer omstreden is het artikel dat nieuwe verplichtingen oplegt aan de aanbieders van online diensten zoals Facebook, Youtube en Instagram, voor het delen van content die door hun gebruikers worden geüpload. Zo moeten zij de toestemming hebben van rechthebbenden van de werken vooraleer zij deze beschikbaar stellen of meedelen aan het publiek. Beschikken zij niet over deze toestemming, dan zijn de aanbieders van de online diensten rechtstreeks aansprakelijk voor inbreuken als gevolg van de inhoud die door hun gebruikers is geüpload. Gebruikers kunnen volgens het artikel wel genieten van uitzonderingen op het auteursrecht, zoals parodie, karikatuur, pastiche, citaat, kritiek of recensie.
Verder voorziet de tekst in

• een aantal vernieuwingen rond tekst- en datamining voor onderzoeksdoeleinden
• het digitaal gebruik van auteursrechtelijke werken voor onderwijs- en onderzoeksdoeleinden
• het behoud van cultureel erfgoed
• het gebruik van werken die niet meer beschikbaar zijn door musea en bibliotheken

De richtlijn dient nog door de Raad bevestigd te worden. Nadien komt het erop aan dat de richtlijn zo goed mogelijk wordt omgezet in de nationale wetgeving van alle Lidstaten.