Nieuwsbrief
December 2014
Actualiteit die u rechtstreeks aanbelangt
Uitgevers: weer nieuwe praktijken ten koste van auteurs
1.
VAV werd deze maand op de hoogte gebracht van een kwalijke, juridisch incorrecte toepassing van het uitgavecontract, door een uitgever van kinderboeken die wel vaker de grenzen aftast.
We wijzen onze leden erop dat het uitgavecontract de uitgever onder geen beding toestaat de staffel (dat is het oplopende percentage royalty’s, dat mee evolueert met de verkoop) te ontlopen door simpelweg het formaat of de titel van een boek te wijzigen, zonder dat er verder iets aan verandert. Er verschijnt dan zogezegd een ‘nieuw’ boek. Een contract spreekt over de papieren oplage, ongeacht formaat of titel, en de daar vermelde staffels moeten gerespecteerd worden.
2.
Dat de percentages van de auteursrechten op de exploitatie van een boek (het belangrijke artikel 2.1 in het Modelcontract) onder druk staan, weten we al langer. Het gaat nu zo ver dat auteurs soms voorstellen krijgen om… in boeken te worden uitbetaald, niet in geld. Uiteraard is dat onaanvaardbaar.
Om een idee te krijgen van de omvang van deze en andere problemen blijven wij onze leden vragen contact met ons op te nemen als hun uitgever ook bij hen laakbare praktijken toepast, of dat probeert te doen. Discretie uiteraard verzekerd.
Het recensielandschap: schraal, schraler, schraalst
Enkele weken geleden raakte bekend dat De Leeswolf en De Leeswelp er na zowat twintig jaar per direct mee ophouden, twee gerespecteerde tijdschriften die in hun recensies en artikels opvolgden, bespraken en becommentarieerden wat er in Vlaanderen en Nederland aan boeken verschijnt voor kinderen en jeugd, en voor volwassenen.
Dit trieste en bruuske verlies is een gevolg van de stopzetting van de samenwerking van Bibnet, een projectorganisatie van de Vlaamse overheid, met het Vlaams Bibliografisch Documentair en Dienstverlenend Centrum (Vlabin-VBC), de vzw die onder meer instond voor de twee tijdschriften. De samenwerking was goed voor de helft van de vzw-middelen. Volgens Bibnet is de stopzetting een gevolg van “de besparingen die Bibnet moet doorvoeren vanaf 2015: – 10% op onze werkingsmiddelen”. Een flink deel daarvan wordt dus afgewenteld op Vlabin, dat de twee tijdschriften financierde met overhead voor ander werk dat de vzw voor Bibnet presteert. Dat dit zo brutaal snel gebeurt, heeft alles te maken met de besparingen waarmee de Vlaamse regering de hele cultuursector overviel. De vraag is ook wat er zal gebeuren met de zowat 50.000 bestaande recensies. In elk geval: “Bibnet ziet zichzelf niet als een organisatie die recensietijdschriften moet uitgeven.”
VAV ziet het recensielandschap al langer verschralen, ook in andere media. Dat vormt een ernstige bedreiging voor de diversiteit van het boekenlandschap, dat zonder voldoende en voldoende diverse bekendmakingskanalen producten aflevert die op een koude steen dreigen te vallen en hun lezers niet bereiken. Vooralsnog bieden digitale kanalen geen gelijkwaardig initiatief.