Beste collega’s,

De Vlaamse Auteursvereniging (VAV) werd in 2006 opgericht. Het eerste belangendossier dat we behandelden was dat van de fiscaliteit van de auteursrechten. Omdat auteursrechten vaak schoksgewijs binnenkomen (bv. ineens een grote som en vervolgens twee jaar niks) was er nood aan een uitzonderlijke fiscale regeling, zoals die in vele andere Europese landen bestaat. VAV kon mee gedaan krijgen dat auteursrechten voortaan belast werden als roerende inkomsten met een vlaktaks van 15%, een overwinning. De meeste VAV-leden recupereerden zo hun lidgeld al minstens tien keer. In november 2012 ontstond groot alarm omdat de regering het tarief wilde optrekken naar 25%. Protest alom en ook VAV is toen in actie geschoten, in het publiek en in de stilte die zo’n strijd ook vereist. De slag werd gewonnen. Inkomsten uit auteursrechten blijven belast tegen 15%. Voorlopig toch…

Een ander strijdpunt dat VAV van bij haar oprichting met zich meesleurt is dat van het leenrecht: het is al zowat twintig jaar een Europees recht dat auteurs een billijke vergoeding krijgen voor de uitlening van hun boeken in openbare bibliotheken. België behoort tot de slechtste leerlingen van de Europese klas. Op de valreep van 2012 verscheen eindelijk het nieuwe KB dat het leenrecht regelt. Helaas zal de Belgische leenrechtvergoeding merkelijk lager blijven dan in onze buurlanden. Daar komt nog deze hamvraag bovenop: zullen onze rechtenmaatschappijen dat leenrecht volgens objectieve parameters onder de auteurs verdelen? Ik mag het hopen, maar ik heb grote twijfels…

Nog een dossier met geschiedenis: de gesubsidieerde auteurslezingen. Ook dit was lang een obstakel waar behoorlijk wat tanden op stuk werden gebeten. Vanaf 1 januari 2013 is het Vlaams Fonds voor de Letteren (VFL) bevoegd voor deze materie. In juni 2012 vond een auteursvergadering plaats waar we het dossier met een 25-tal VAV-leden én met de verantwoordelijken van het VFL bespraken. Ik vond het een van de mooiste VAV-momenten van het voorbije jaar. Vanwege het solidaire denken en ook omdat de resultaten van de bijeenkomst optimaal zijn terug te vinden in de regeling die het VFL inmiddels heeft uitgeschreven.

De voorbije jaren voerde VAV onderzoek naar het inkomen van literaire auteurs en vertalers. Voor beide groepen is dat inkomen schandelijk en ontluisterend laag. In 2012 namen we het inkomen van onze illustratoren onder de loep en gelukkig is dat iets meer acceptabel dan dat van de vermelde collega’s. Maar er zijn ook hier belangrijke pijnpunten, en dus werkpunten voor VAV: beginnende illustratoren hebben het erg moeilijk, eenduidige prijsnormeringen ontbreken en ook bij de illustratoren slaat de crisis toe.

In 2013 vatten we het inkomensonderzoek voor scenaristen aan en hopen we met de Vlaamse Uitgeversvereniging de gesprekken over een modelcontract voor illustratoren en vertalers af te ronden. Op 24 maart 2013 zal voor het eerst, op vraag van VAV, een Vlaamse Cultuurprijs voor vertalers naar het Nederlands worden toegekend. Wij hebben getalenteerde vertalers, maar tot nog toe konden die alleen in het buitenland gelauwerd worden. Vanaf nu is dat anders.

VAV zet zich schrap om alert en weerbaar te reageren op de crisis die momenteel de boeken-, theater- en filmsector treft. VAV zet zich ook schrap om alert en weerbaar te reageren op de toenemende tendens om het fel bevochten auteursrecht aan de orde te stellen. En VAV werkt aan haar eigen toekomst.

Dit is mijn laatste nieuwjaarsbrief als VAV-voorzitter. In de loop van 2013 geef ik de fakkel na zowat zeven jaar door. Niet omdat ik deze boeiende vereniging beu ben, maar ik ben ervan overtuigd dat een vereniging als VAV slechts toekomst heeft wanneer er op tijd en stond andere roergangers zijn. Ook ondervoorzitter Koen Stassijns heeft te kennen gegeven dat hij de stuurhut verlaat. Het is geruststellend dat een geëngageerd en deskundig opvolgersduo zich klaarmaakt om de fakkel over te nemen. Mits goedkeuring van de algemene vergadering in maart zal VAV vanaf juli 2013 geleid worden door Patrick De Rynck en Marc Reugebrink.

Publicist, vertaler en auteur Patrick De Rynck is al van bij de oprichting van VAV een meer dan belangrijke schakel in onze bestuursploeg. Hij heeft de cultuur van het huis mee uitgezet. Samen met hem zal dichter, essayist en als romanschrijver o.a. Gouden Uilwinnaar Marc Reugebrink, met het hem eigen bevlogen en erudiete engagement, garant staan voor de continuïteit én de koerswijziging die elke vereniging om de zoveel tijd nodig heeft om te kunnen groeien en nog sterker te worden.

Last but not least rest mij u op te roepen om uw lidmaatschap te hernieuwen. Voor 2013 bedraagt het lidgeld 72 euro. ‘Steunende’ leden betalen 180 euro (exact het bedrag wat het gewone lidmaatschap bij onze Nederlandse zustervereniging kost…). VAV-leden ontvangen een lidkaart die bij tal van goede boekhandels korting oplevert. Zij kunnen gratis deelnemen aan de VAV-werkcongressen en een beroep doen op persoonlijke bijstand en advies bij alle auteursvraagstukken waarmee ze te maken krijgen. Ze krijgen toegang tot alle beroepsinfo op de VAV-website, die in 2013 wordt vernieuwd, en ontvangen de digitale Nieuwsbrieven en Nieuwsflashes. En vooral: zij dragen solidair bij om, in barre crisistijden, de belangen van auteurs, vertalers, illustratoren, stripmakers en scenaristen in Vlaanderen optimaal te verdedigen.

Hartelijk,

Erik Vlaminck,

voorzitter