Actueel
Veranderingen vanaf 1 januari 2024
-
Kunstwerkattest
Op 1 januari wordt het Kunstenaarsstatuut vervangen door het Kunstwerkattest en de Kunstwerkuitkering. Het wordt voor auteurs, vertalers en illustratoren gemakkelijker om gebruik te maken van deze regeling.
De bijzonderheden zijn te technisch om hier kort weer te geven, maar voor wie meer wil weten, organiseren we in het voorjaar van 2024 infosessies over dit nieuwe statuut.
Bestuurder Carlo Van Baelen maakt deel uit van de Kunstwerkcommissie Literatuur en Beeldende kunsten. Hij zal niet alleen adviseren over de ingediende aanvragen. Hij zal zijn ervaringen met deze regelingen ook graag met jullie delen. Zeer warm aanbevolen.
- Kleine VergoedingsRegeling (KVR)
De kleine vergoedingsregeling voor kunstenaars (KVR) wordt per 1 januari definitief vervangen door de nieuwe amateurkunstenvergoeding (AKV). Deze vergoedingsregeling wordt dus beperkt tot de activiteiten van amateurkunstenaars.
Wie gebruik wil maken van de AKV – zowel de uitvoerder als de opdrachtgever – moet zich vóór de activiteit registreren op het nieuwe online platform www.wita.be.
Kunstenaarskaarten die nog geldig zijn op 01/01/2024 worden automatisch geregistreerd in het nieuwe online platform. In dat geval kun je vanaf januari 2024 automatisch gebruikmaken van de nieuwe AKV. Je vindt de voorwaarden en overgangsmaatregelen ook terug op www.artistatwork.be.
Bekijk het volledige bericht hierover op onze website.
Visual Rights Group
Er bereiken ons nog steeds klachten van leden die door Visual Rights Group (of ‘VRG’, voorheen bekend als Permission Mission) of gelijkaardige buitenlandse organisaties zoals PicRights en AFP worden aangemaand forse schadevergoedingen te betalen voor het onrechtmatig gebruik van foto’s op hun websites. Organisaties zoals VRG grazen in opdracht van vaak grote rechtenorganisaties en persagentschappen het internet af op zoek naar inbreuken op het auteursrecht en sturen vervolgens een gepeperde rekening. Onderhandelen is vaak schier onmogelijk.
We willen hier benadrukken dat foto’s doorgaans auteursrechtelijk beschermde werken zijn en je dus de voorafgaande toestemming van de fotograaf of het persagentschap dient te hebben als je een foto op je website wil plaatsen. Dat geldt ook voor foto’s bij een artikel of column die je zelf geschreven hebt. Hetzelfde principe geldt bij portretfoto’s: ook als je zelf het onderwerp bent van de foto, liggen de rechten bij de fotograaf of diens rechthebbenden.
Artificial Intelligence
AI en auteursrechten: elke dag staat er wel een artikel over in de krant. De technologie evolueert dan ook razendsnel: ChatGPT zit momenteel al aan zijn vijfde versie. Hoe dat zich verhoudt tot de rechten van auteurs is momenteel nog niet zonneklaar. Al werd er begin december wel een eerste akkoord bereikt voor een Europees wetgevend kader voor generatieve AI. Bedrijven als OpenAI en Google zullen transparantie- en andere verplichtingen worden opgelegd.
Hoe deze wet er precies zal uitzien zal de komende maanden duidelijk worden. Samen met de European Writers Council (EWC) volgt VAV deze ontwikkelingen van dichtbij op.
Modelcontract
Het Modelcontract is inmiddels al jaren ingeburgerd. Af en toe heeft dit contract echter kleine aanpassingen nodig, bijvoorbeeld als de wet gewijzigd wordt. VAV heeft de GAU een document voorgelegd voor een aantal noodzakelijke aanpassingen, die inspelen op de omzetting van de Europese auteursrechtenrichtlijn in de Belgische wetgeving, de wijzigingen aan de fiscale behandeling van auteursrechten, ontwikkelingen in de sectorpraktijken (o.a. digitale exploitatie) en de razendsnelle evolutie van artificiële intelligentie.
Wij verwachten een positieve reactie van de GAU en hopen in het voorjaar 2024 de nieuwe versie van het Modelcontract te kunnen voorstellen. Indien de onderhandelingen aanslepen zullen we een aanvulling op de 20-punten checklist verspreiden, waarin de belangrijkste wijzigingen worden verduidelijkt. Zo kan iedereen die een nieuw contract afsluit, deze wijzigingen alvast meenemen.
Achter de schermen
VAV is voortdurend in gesprek met onze partners in het boekenvak. Soms zijn de thema’s acuut en kunnen we de resultaten snel bekend maken. Veel vaker zijn dit langzame processen. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste interne evoluties uit het voorbije jaar.
Nieuwe coördinator
Zoals velen onder jullie al hebben vernomen, heeft Natalie Ariën de voorbije zomer afscheid van genomen van VAV. Met haar vertrok niet alleen jarenlang opgebouwde expertise, maar vooral een vertrouwd gezicht en luisterend oor voor veel leden.
Lisa Van der Auwera volgt haar op en is ondertussen aan haar vijfde maand toe. Ze zit nog volop in de inwerkperiode, maar aarzel niet om haar met al je vragen te contacteren op lisa@auteursvereniging.be.
Toekomstmuziek: Behoeftenonderzoek
VAV zet vanaf februari 2024 een uitgebreid onderzoek op naar de behoefte aan artistieke, zakelijke en administratieve ondersteuning bij haar leden. Dit onderzoek is bedoeld om te inventariseren welke behoeften aan informatie en ondersteuning er leven onder auteurs en breder in het literaire veld. Daarbij komen vragen als deze aan bod:
- Welke vragen werden en worden er gesteld? Welke organisaties worden er geraadpleegd? Wat is de beoordeling van de ondersteuning
- Welke vragen blijven onbeantwoord? Ontbreekt het aan kennis? Of ontbreekt het aan een duidelijk steunpunt?
- Welke diensten zou VAV kunnen aanbieden? Welke structurele middelen vergt dit? Wat is de nood aan in te zetten nieuwe medewerkers (en met welk profiel?)
- Welke diensten zouden ingevuld kunnen worden door derden, bijvoorbeeld door het Cultuurloket, de beheersvennootschappen, Literatuur Vlaanderen, FOD Sociale zaken (Kunstwerkattest)?
Het onderzoek wordt uitgevoerd door Roel Van Der Schueren, master Letterkunde en Cultuurmanagement. Alle leden zullen een uitgebreide vragenlijst krijgen. Daarnaast organiseren we verschillende reflectiegroepen per discipline. We rekenen op jullie medewerking!